Prepoznaj istinu! (2019.)

Izazovi digitalne pismenosti

Da li ste znali da se broj korisnika interneta u svetu izjednačava sa gotovo polovinom stanovnika Zemlje? Štaviše, u poslednjih pet godina više od milijardu ljudi pridružilo se nekom obliku društvenih medija. Kako je upotreba interneta rasla, tako se povećalo i tržište vesti i sadržaja na mreži. Prema podacima do kojih su dosli stručnjaci za poslovnu inteligenciju softverske kompanije DOMO: 4,1 miliona korisnika gleda YouTube video snimke; 456.000 korisnika šalje tvitove; 46.740 korisnika Instagrama objavljuju fotografije; 3,6 miliona ljudi pretražuje Google; i više od 100 miliona neželjene e-pošte se šalje – svakog trenutka !

Preko ovih platformi organizacije i pojedinci vrlo često predstavljaju svoj sadržaj kao vesti ili kao činjenice. Tačnost nije uvek preduslov. Istina je da ljudi imaju veću verovatnoću da dele lažne ili preuveličane priče, vesti, informacije nego proverene jer: (a) činjenično izveštavanje zahteva mnogo vremena i skupo je; i (b) koristi od objavljivanja netačnih vesti (klikovi, kupovina oglasa, politički kapital) često prevazilaze posledice.

Internet i digitalna tehnologija nisu samo promenili naš svakodnevni život – već su promenili i granice obrazovanja. Većina nastavnika prihvata mogućnosti (i odgovornosti) koje predstavljaju novi mediji i povećava pristup informacijama.

Sa globalnom bibliotekom resursa na dohvat ruke, studenti i nastavnici mogu istraživati šire i dublje nego ikad ranije. Socijalne platforme omogućavaju lične i profesionalne veze, bez obzira na lokaciju. Mreže ljudi povezane zajedničkim uzrokom proširile su definiciju aktivizma i kolektivne akcije. Iako pristup digitalnim resursima ostaje važno pitanje pravičnosti, informacije nikada nisu bile više raširene, što omogućava mnogim učenicima i nastavnicima da prekorače granice predstavljene njihovim lokacijama, budžetima ili drugim okolnostima.

Razumevanje ciljeva i važnosti digitalne pismenosti je jedno, ali zapravo njihovo postizanje nije mali zadatak. To je zato što sama količina dostupnih informacija na mreži je bez presedana – i može biti neodoljiva. Izloženi smo više informacija nego ikada ranije i brzina kojom nam se dogodi može nadmašiti našu sposobnost da pažljivo obradimo te informacije.

Učenje pejzaža digitalne pismenosti za edukatore i one koji hoće više da saznaju.

 

Sfidat e arsimimit  digjital

 

A e dini se numri i përdoruesve të Internetit në botë është i barabartë me gati gjysmën e popullsisë së Tokës? Për më tepër, në pesë vitet e fundit, më shumë se një miliard njerëz janë bashkuar me një formë të mediave sociale.Derisa përdorimi i internetit është rritur, kështu është rritur tregu i lajmeve dhe përmbajtjeve në internet. Sipas të dhënave nga ekspertët e inteligjencës së biznesit në kompaninë e softuerëve DOMO: 4.1 milion përdorues shikojnë video në YouTube; 456,000 përdorues në tweeter; 46.740 përdorues në Instagram postojnë foto; 3.6 milion njerëz kërkojnë në Google; dhe më shumë se 100 milion emaile të pa dëshiruara   janë dërguar  – çdo moment!

 

Përmes këtyre platformave, organizatat dhe individët shumë shpesh paraqesin përmbajtjen e tyre si lajm ose si fakte. Saktësia nuk është gjithmonë një parakusht. E vërteta është se njerëzit kanë më shumë të gjasa të ndajnë histori, lajme, informacione të pavërteta ose të ekzagjeruara sesa të verifikuara sepse: (a) raportimi faktik i duhet  kohë dhe është  i kushtueshëm; dhe (b) përfitimet e botimit të lajmeve të pasakta (klikimet, blerja e reklamave, kapitali politik) shpesh i tejkalojnë pasojat.

 

Interneti dhe teknologjia digjitale jo vetëm që kanë ndryshuar jetën tonë të përditshme – ato kanë ndryshuar edhe kufijtë e arsimit. Shumica e mësuesve pranojnë mundësitë (dhe përgjegjësitë) e paraqitura nga mediat e reja dhe rrisin qasjen në informacion.

 

Me një bibliotekë globale të burimeve në majë të gishtave, studentët dhe mësuesit mund të hulumtojnë  më gjerë dhe më thellë se kurrë më parë. Platformat sociale lejojnë lidhje personale dhe profesionale, pavarësisht nga vendndodhja. Rrjetet e njerëzve të lidhur me një kauzë të përbashkët kanë zgjeruar përkufizimin e aktivizmit dhe veprimit kolektiv.

Edhe pse  qasja në burimet digjitale mbetet një çështje e rëndësishme e barazisë, informacioni nuk ka qenë kurrë më i përhapur, duke mundësuar shumë studentë dhe mësues të tejkalojnë kufijtë e paraqitur nga lokacionet, buxhetet ose rrethanat e tjera.

 

Të kuptuarit e qëllimeve dhe rëndësisë së arsimimit digjitale është një gjë, por në të vërtetë arritja e tyre nuk është detyrë e vogël. Kjo për shkak se sasia e madhe e informacionit në dispozicion në internet është e pashembullt –  dhe mund të jetë e parezistueshme. Ne jemi të ekspozuar ndaj  informacioneve më shumë  se kurrë më parë dhe shpejtësia me të cilën mund të ndodhë mund të tejkalojë aftësinë tonë për të përpunuar me kujdes atë informacion.

Mësoni peizazhin e arsimimit  digjital për edukatorët dhe ata që duan të mësojnë më shumë.

 

Projekti „Njihuni me të vërtetën“ është bashkëfinancuar nga buxheti i Republikës së Serbisë – Ministria e Kulturës dhe Informacionit. Qëndrimet e shprehura në një projekt mediatik të mbështetur nuk shprehin qëndrimet e organit i cili ka dhënë fondet.