Prepoznaj istinu! (2019.)

Stariji ljudi češće šire lažne vesti

Ljudi koji imaju 65 i više godina češće veruju i dele lažnim, neproverenim vesti na društvenim medijima od mlađih, pokazalo je istraživanje objavljeno u časopisu Science Advances. Istraživači sa Univerziteta Princeton i Njujorškog univerziteta otkrili su da su korisnici društvenih medija starijih od 65 godina podelili sedam puta više članaka sa lažnim vestima od onih od 18 do 29 godina.

Rezultati studije ukazuju  da 11 procenata ljudi starijih od 65 godina deli linkove sa lažnim vestima. Znatno veše ako se poredi sa tri procenta onih koji su imali od 18 do 29 godina koji su takođe delili lažne vesti.

Zašto starije generacije češće dele lažne vesti ?

Mnogo je faktora koje treba uzeti u obzir pre nego odgovorimo jednostavno na ovo pitanje. Ovde su neki od njih:

1.Nedostatak digitalne pismenosti utiče na to da stariji ljudi veruju nečemu što je lažno.

Kada je u pitanju razumevanje tehnologije, mlađa generacija ima prednost: Rasli su i razvijali se sa njom za razliku od starijih.

Foto by Pixabay

2.Starenje i slabljenje pamćenja utiče na konzumaciju lažnih vesti

Bez obzira na nečiju političku pripadnost, obrazovanje ili digitalnu pismenost, jedna stvar koja značajno utiče na našu podložnost lažnim vestima je starenje. Prema studiji objavljenoj u časopisu Science Advances, uticaj starenja mogao bi da ima uticaja na to kako ljudi veruju lažnim vestima. „Sećanje se s godinama pogoršava na način koji posebno potkopava našu otpornost na iluzije o istini“, kažu istraživači.

3.Profiliranje korisnika može povećati verovatnoću da se sretnu sa lažnim vestima

Ako ste komunicirali sa veb lokacija koji sprečavaju lažne vesti, postoji velika verovatnoća da ćete u budućnosti naići na više istih stvari. Veb lokacije na društvenim medijima koriste algoritam koji bira postove koji će se pojaviti na vašem zidu društvene mreže sa vestima na osnovu onoga što ste podelili,(šerovali), voleli (lajkovali) ili reagovali(smajl). Šanse su da ako ste u prošlosti delili, voleli ili reagovali na lažne vesti, u budućnosti ćete se susresti sa još više.

 

 

Njerëzit e moshuar  shpesh përhapin lajme të pavërrteta.

 

Njerëzit të cilët kanë 65 vjeç e më tepër  shpesh besojnë dhe  përhapin lajme të pavërteta ,  të paverifikuara në mediat sociale nga të rinjët, treguan hulumtimet që u publikuan  në revistën Science Advances. Hulumtuesit në Universitetin Princeton dhe Universiteti i Nju Jorkut kanë zbuluar se përdoruesit e rrjeteve sociale të moshës 65 kan shpërndar shtatë herë më shumë artikuj me lajme të pavërteta  nga ata të moshës 18 deri 29 vjeç.

 Rezultatet e studimit tregojnë se 11 përqind e njerëzve mbi 65 vjec kanë shpërndar lidhje me lajme të pavërteta. Dukshëm më shumë nëse krahasohet me tre përqind të atyre midis moshës 18 dhe 29 vjeç të cilët gjithashtu kan shpërndarë lajme të pavërteta.

Pse gjeneratat e vjetra shpesh shpërndajn   lajme të  pavërteta?

Ka shumë faktorë që duhet të merren parasysh përpara se t’i përgjigjemi kësaj pyetjeje. Këtu janë disa prej tyre:

  1. Mungesa e leximit digjital bën që të moshuarit të besojnë diçka që nuk është e vërtet..

Kur bëhet fjalë për të kuptuar teknologjinë, brezi i ri ka përparësinë: Ata u rritën dhe u zhvilluan me të për dallim nga ata më të vjetër.

  1. Plakja dhe dobësimi i kujtesës ndikon në konsumin e lajmeve të pavërteta.

 

 Pavarësisht nga përkatësia politike e dikujt, edukimit apo arsimimi digjital, një gjë që ndikon ndjeshëm në ndjeshmërinë tonë ndaj lajmeve të pavërteta është plakja.

Sipas një studimi të botuar në revistën Science Advances, ndikimi i plakjes mund të ketë ndikim në atë se si njerëzit besojnë lajmet e pavërteta. „Kujtesa  me moshën përkeqësohet  në një mënyrë që posaçërisht dëmton rezistencën tonë ndaj iluzioneve të së vërtetës“, thanë studiuesit.

  1. Përdoruesit e profilizimit mund të rrisin mundësinë të takohen me lajme të pavërteta.

Nëse ju keni  komunikuar me faqet e internetit që parandalojnë lajmet e pavërteta, ekziston një shans  e madhe që në të ardhmen të hasni në të  njëjtat gjëra. webfaqet e mediave sociale përdorin një algoritëm që zgjedh postimet që do të shfaqen në murin tuaj të mediave sociale me lajme bazuar në ato që keni ndarë, (shpërndar), dashur (pëlqyer), ose reaguar (buzëqesh). Shanset janë që nëse keni shpërndar, pëlqyer ose reaguar ndaj lajmeve të pavërteta në të kaluarën, do të hasni edhe më shumë në të ardhmen.

Projekti „Njihuni me të vërtetën“ është bashkëfinancuar nga buxheti i Republikës së Serbisë – Ministria e Kulturës dhe Informacionit. Qëndrimet e shprehura në një projekt mediatik të mbështetur nuk shprehin qëndrimet e organit i cili ka dhënë fondet.